ай түрліше аталады. Кілемнің қазақ арасына көп тараған түрлеріне келетін болсақ олар мыналар; адай кілем, ақ кілем, бас кілем, бөстек кілем, жолақ кілем, қалы кілем, масаты кілем.
Ағаш өндеуде біздің қазақ халқы алдына жан салдырмайтын, ағаштан түйін түйетін халық. Қасиетті саналатын ұлттық бұйымдарымыздың жасалу технологиясы мен олардың әшекейленуі эстетикалық тұрғыдан алғанда басқа халықтардан кем түспейді. Алайда тоқыма бұйымдары арасында тықыр және түкті кілемдер, алаша, қоржындар ерекше орын алады. Алаша киіз үйдің еденінде, киіздің үстіне төселсе, кілемдер киіз үйдің төріне жайылды. Алаша мен кілемді керегелерге айналдыра да ілетін болған. Ал, ұсталынбайтын кілемдер арнайы жасалған түктерде сақталынған.
1. 3. Кілем өнерінің қалыптасу тарихы
Ұлттық қолөнеріміздің өсу жолы, өзіне тән даму тарихы бар.
Кілемнің алғашқы түрлері Алтай тауы маңындағы қола дәуіріне жататын Пазырық, Нойын- Улинск қорғанынан табылған. Қазіргі түркі халықтары кілемдері үлгілерінің өзара ұқсастығы да осы ортақ бастауға меңзейді. Қазақ кілемінің арғы төркіні байырғы сақ, үйсін, ғұн өнерінің мұраларына саяды. Кілемдерде шеберлер қызыл, қара, сары, күлгін, аспан көк түстерді қолдану арқылы өз дәуірінің әдет-ғұрып, салт-жора, тіршілігі мен кәсібін табиғат көрінісімен астастыра бейнелеген.
Дүние жүзіндегі ең үлкен кілем ең алғаш 1959 жылы Ашхабадта тоқылды. Оның көлемі 192 шаршы метр еді. 1965 жылы Түрікмен шеберлері мұны екі еседен астам ұлғайтты. Бұл кілемнің көлемі 525 шаршы метр, салмағы бір тоннадан асады. Армян шебері Акоп Кемешян көлемі 46 шаршы метр кілем тоқыды. 1966 жылы Витевск кілем комбинаты көлемі 144 шаршы метр кілемнің салмағы 300 кг түкті кілем тоқыды. Қазақстан кілемшілерінің ішінде 1926 жылы Париж көрмесінде бәйге алған қарт ана Барлыбаева Рымжан, 1950 жы
Страницы: << < 5 | 6 | 7 | 8 | 9 > >>