ғын айтты. Не себеп Аристотель бөлектиң бөлинбейтуғыны туўралы тәлийматты надурыс дейди, денениң шексизликке дейин бөлиниўи ҳәм натуўры.
Беруний Геометрлер арасында жүдә белгили тартыслы тастыйықлаўлар атомистлерге тийисли. Ол бул оны еки теорияның атомизм ҳәм теориясыз да қарама-қарсылығын шешкендей жол излейди. Беруний атомларды мақуллай отырып, бослықты бийкарлайды. Бул сол ўақытлардағы философиялық дәстүрлерге туўры келмеди. Себеби атомизм бослықтың болыўын мақуллады.
Болмыс ҳаққында
Берунийдиң пикиринше, қарапайым элементлер ҳәм олардың атомлары-тәбиятлық затлардың структуралық дүзилисиниң соңғы басқышы. Барлық тәбиятлық қубылыслар бөлекшелердиң ҳәм элементлердиң қәсийетлерине тийкарланған болыўы керек.
Аристотельдиң айтқаны барлық дене ҳәм элементлер өзлериниң тәбийий орнында турады ҳәм тынышлықта, ҳәрекетсизликте. Оларды бул ҳалдан шығаратуғын сыртқы күш болмағанда усылай.
Солай етип Аристотель биринши сыртқы ҳәрекетке келтириўшини мойынлады.
Беруний буған гүманланады. Беруний буған геометриядан мысал келтиреди. Орай тәсиниги тәбийий орын. Тәбийий орынға аўыр денелер өмир де ҳәм жетисе алмайды, оның дөгерегинде болады, демек өзиниң тәбийий, орнынан тысқары болады. Жеңил элементлер ушын ҳәм усындай.
Өзиниң Ибн Сина менен келиспеўшиликлеринде дүньяның көплиги туўралы көз-қарасты айтты егер қудай қүдирет болғанда, ол бул дүньдан басқа дүньяларды жасаў мүмкин еди.
Аристотель мәңги ҳәм өзгермейтуғын ҳәрекетти туўры линиялы ҳәрекетке қарсы қояды, ал Беруний дөңгелек ҳәрекетти аспан денелериниң айрықша ҳәрекети деп есапламайды.
Жер бетинде ғалаба өзгерис идеясын Беруний Минералогия мийнетинде қойды На ней (земле) нет ничего, что оставалось бы устойчивым. Более того, весь мир подвержен этому процессу. (Қараңыз Материалы по прог
Страницы: << < 59 | 60 | 61 | 62 | 63 > >>