кес, соның ішінде «құн заңына»сәйкес дамиды деп атап көрсетті. Құн заңына сәйкес нарықта тауарлар, оған жұмсалған еңбекке байланысты айырбасқа түседі, осылайша ақша түріндегі көрініске ие болатын баға, құн айналасында стихиялы түрде құбылып отырады.
Тауар бағасының құбылып отыруы сұраныс пен ұсыныс арақатынасына байланысты, сондай-ақ өндіріс кезінде жұмсалған еңбектің жеке және орташа шығындардың арақатынасымен де байланысты.
1 сұраныс ұсыныс баға құн
Сұраныс ұсынысбаға құн
2 жеке шығындар орташа шығындар баға жеке құн
Жеке шығындар орташа шығындар баға жеке құн
Осыған байланысты құн заңы басты екі функцияларды орындайды: өндірісті реттейді (себебі капитал сұраныс жоғары деген салаларға қойылатын болғандықтан) және де техникалық дәрежелендіруді ынталандырады (шығындары төмен кәсіпкерлер неғұрлым тиімді жағдайды, шамада болатындықтан).
Осыған орай Смит мемлекеттік жандануының (өрлеуінің) 3 негізгі шартын ажыратты:
Жеке меншік билігі ;
Экономикаға мемлекеттің араласпауы;
Жеке ой өрісінің (инициатив) дамуына кедергілердің болмауы.
Сонымен қатар А. Смит жоғарыда аталып өткендей, қоғамның әлеуметтік құрлымына жеке зерттеу, талдау жасау, нәтижесінде қоғамды 3 топқа бөліп, яғни жалдамалы жұмысшылар, капиталисттер және жер иеленушілерге бөле отырып, олардың күнкөріс көздерін де атап кетті, мысалы жалдамалы жұмысшы жалақа арқылы.
Капиталистер-алатын кіріске, ал жер иеленушілер рентаға, яғни жерден түсетін кіріске ие деп көрсетті.
Сонымен қатар А. Смит өз назарын салық жүйесіне де кеңінен бөлді. Салық жүйесінің қалыптасуы мемлекет дамуының ең жоғары кезеңінен байланысты дей отырып, салық салуыдың төмендегідей принциптерін атап көрсетті:
1. Мемлекет қарамағындағылар өз мүмкіндігінше, қабілеттеріне және та
Страницы: << < 39 | 40 | 41 | 42 | 43 > >>