Қыз Жібек

ып кетіп. . . (109), Қыздың көзі қызылда. . . (111), Айтуға бармай ауызы. . . (112),
Ашылсын бағың. . . (114).
Фразеологизмдер – қазақ әдеби тілінің әсірелеу, астарлы
0
z

–
š

J
F

Ú
Þ
hL
,бейнелеу тәсілі, образды ойлау тілінің үлгісі
Енді осы фразеологзмдердің қолданылуын мәтіннен мысалдар арқылы өрнектейін.
Періште сипатты бір ұл берді құдай
Жүргенде көзі толып қанды жасқа (27).
Базарбай баласына көңілі тойды,
Қайғының ішіндегі бәрін жойды (28).
Бекер босқа шешеке-ау,
Көзіңнің жасын бұлама.
Тең құрбымдай көрмеген
Құм құйылсын көзіңе
Патша қызын алсаң да,
Өз еліңде жат сана,
Біреудің тілі тимей ме?
Қартайғанда Базарбай
Сенің үшін күймей ме? (32).

Қыз Жібекті Төлеген
Ақылменен танып тұр.
Көз мейірі қанып тұр
Бейіштен жанған шамшырақ,
Көзі жайнап жанып тұр
Белі нәзік талып тұр. (53).

Ат сабылтып келеміз алыс жерден
Жібек сұлу дегеннің аулы қайда? (56).
Қыз Жібекті бір көрген
Шыбын жаннан кешкендей
Жалғыз ағаш кесілсе,
Қуарып қалар тамыры. (68).

Бала келді жүгіріп,
Аш күзендей бүгіліп,
Төлеген тұрды кете алмай,
Көзінен жасы төгіліп,
Қандай қиын бауырлас.
Төлегеннің сүйегі
Бордай болып үгіліп
Ат үстінен Төлеген
Көтеріп алды алдына
Қабырғасы сөгіліп. . . (71).
Жақсының бал тамады тіл-жағынан,
Өлімнің кім құтылар тырнағынан. (99).
Бір-біріне екеуі
Көңілі әбден тояды.
. . . Көңілі ғаріптердің судай тасты. (102).
Ашып көзді жұмғанша
Сансызбай мен Шеге де
Ұйтқып, бір саулап келеді. (111).

2. 2 Жырдағы фразеологиялық тіркестердің қолданылу ерекшеліктері