ң біреуін ғана, яғни тілдің қоғамдық-әлеуметтік, әсіресе, эстетикалық орнын айқындайтын жәйіттерге назар аударсақ, қазақ жағдайында бірауыз сөзбен адам тағдырын шеше беретін дәстүрдің алғашқы бастауын көріп, өткенімізде каншама рухани байлық жатқанын аңғарамыз" - деген орынды пікір айтады. Қандай да бір ұлы педагог секілді ол энциклопедист-философ, психолог, тарихшы, лингвист, этнограф, фольклорист, әдебиеттанушы болатын. Түркі халықтарының рухани асыл қазынасы оның көз алдында болады, ғалым олардың мәдениетіндегі сабақтастық пен ортақтыққа қызықты. Адамдық жетілулердің мәні мен мазмұны жайлы түсінік тәрбиенің халықтық идеалдарының тұрақтылығынан куә етеді. Кемелденген тұлға сипаттары тек тілек-сөздер аумағында ғана мүмкін болған жоқ. Олар тәрбие тәжірибесі мен тығыз байланысты алға шықты, яғни сөз бен істің бірлігі халық педагогикасының ең күшті тұстарының бірі деп арнайы көрсетеді. Тәрбие мақсатын жүйеге келтіруге әрекеттенеді. Жақсы тілек, жақсы сөз, жақсы іс, автор көрсетуінде түркі халықтары үшін белгілі өсиет. Аса байқалатыны, олардың адамдық кемелдену зандылығын тәрбиелеу, өзін-өзі тәрбиелеу, кайта тәрбиелеумен өзара байланыста, бірлікте қарастыратындықтары. Жетілу түркілер ұғымында тұлғаның ұнамды және ұнамсыз сапаларының бірін-бірі жоққа шығаруы. Жағымды сипаттардың қалыптасуы бұл жерде, ең алдымен адамның жағымсыз сапаларға қарсы тұра алатын ішкі күштерін қолдау ретінде түсіндіріледі. Егер адамда ізгілікке қарсы тұратын белгілерді жеңетін күш жоқ болса, онда ұнамды сапалар жойылады, жоғалып кетеді.
Бұл құндылықтар мен олардың қарама-қарсылықгарының халықтық түсіндірмесі мыналар:
біріншісі ақыл, оны ашулану, өшігу күңгірттендіреді;
екіншісі - достық, оны күншілдік бұзады;
үшіншісі - ұят, оны тойымсыздық, ашкөздік жояды;
төртіншісі
Страницы: << < 1 | 2 | 3 | 4 | 5 > >>