ындарын,ауыстырсақ мағнасы бір-біріне ұйқасы келеме
Бұл жерде "Қой үстіне бозторғай жұмыртқалау" сөзінің бірнеше ерекшеліктері бар.
Қой үстінде босторғайжұмыртқалау
Екі немесе одан да көп сөздің тіркесуі арқылы жасаладықұрамындағы сөздердің орнын ауыстыруға келмейді
бәрі тұтасып бір мағынаға ие болады
бір сөйлем мүшесінің қызметін атқарады
тұрақты тіркестер - фразеологизм деп аталады.
Тұрақты тіркестерді бөлуге, бөлшектеуге болмайды.
Сөйлемде бір ғана сұраққа жауап береді
Міне оқушылар біздің бүгінгі өтетін тақырыбымыз тұрақты сөз тіркестері екен.
Дәптермен жұмыс.
Күн жадын жазайық
Тақырыпты қояиық.
21-жаттығу
Екі бағандағы сөз тіркестерін оқы. Бағанның сол жағындағы сөз тіркестерін не туралы? Оң жақтағы сөз тіркестері ше?
Шарды үрледі үріп ауызға салғандай
Бүйрегі ауырды бүйрегі бұрды
Қой аузындағы шөп қойаузынан шөп алмас
Шашы қобырады төбе шашы тік тұрды
Ала жіп алды ешкімнің ала жібін аттамайды
Бағанның бірінші жағында тура мағына, ал екінші жағында ауыспалы мағына.
22-жаттығу
Сөйлемдерді өқы.
1. Ерланға оның жаны ашыды.
2. Көз ұшында қарайып біреу көрінді.
3. Айдос әңгімеге құлақ қойған жоқ.
Қарамен жазылған сөздердің мағынасын қалай түсінесің "аяды", "тыңдамады", "алыста" сөздерімен орын алмастыр. Не байқадың?
Аяды-жаны ашыды
Алыста-көз ұшында
Тыңдамады-құлақ қойған жоқ
Сәйкестендіру
Бүйрегі бұрды жаны ашыды
Қой аузынан шөп алмас жуас момын
Төбе шашы тік тұрды қорықты
Ешкімнің ала жібін аттамайды қиянат жасамайды
23-жаттығу. Топтық жұмыс
Тұрақты тіркестерге сөйлем құрап жазу.
Қас пен көздің арасында, тайға таңба басқандай, мойны жар бермеді.
25- жаттығу
Страницы: << < 1 | 2 | 3 > >>