ақ түзуге қатысады.
2 топқа
Көпжасушалы жасыл балдыр --- спирогира. Тұщы суқоймаларында,теңіз суларында кездеседі. Табиғатта13 мың түрібар. Таспа пішінді хроматофоры оралма тәрізді. Өсімді және жынысты жолмен көбейеді. Улотрикс жіп тәрізді жасыл балдыр. Хроматофоры жалпақ білезік тәрізді болып келеді. Жынысты және жыныссыз көбейеді.
3 топқа. Теңіз балдырлары. Олар теңіз және мұхиттарда тіршілік етеді. Қоңыр және қызыл балдырлар болып бөлінеді. Қоңыр балдырлардың барлығы көпжасушалы,1500-дей түрі бар. Биіктігі бір миллиметрден бірнеше метрге жетеді. Қоңыр балдырдың жасушасы қабықшасының сырты созылыңқы сілеймелі қабықшамен қапталған. Жасушасының қор заты—полисахаридтер. Қоңыр балдырларға ламинария,саргассум жатады. Ламинария теңіз жағалауындағы 5-10 шақырым аймақты қамтып,20-30 метр тереңдікте өседі. Жалпақ таспа тәрізді. Жынысты жолмен көбейеді. Саргассум жидекке ұқсас домалақ өсінділері бар. Турбинария балдырына ұқсас сондықтан жергілікті тұрғындар( теңіз жүзімі) деп аталады.
Қызыл балдыр теңіздің түбінде 270м-де тіршілік ететін көпжасушалы балдыр. Талломы таспа,тақташа,жіп тәрізді,кейде жіптері тарамдалған. Түрлері хондрус,коралина,порфира,плюмария. Өсімді,жынысыз,жынысты жолдармен көбейеді. Балдырлардың табиғаттағы,шаруашылықтағы маңызы.
Бір грамм қара топырақта 5000 балдыр болады. Суды тазартады. Балықтар,теңіз жәндіктеріне қорек. Балдырдың құрамында иод,фосфор,мыс болады. Кладофорадан қағаз алады. Ульваны теңіз салаты деп атайды. Қытайда және Жапонияда порфира балдырын тамаққа көкөніс ретінде пайдаланады. Ламинарияны теңіз орамжапырағы деп атайды. Адамның қалқанша безінің жұмысын жақсартады,жемсау ауруынан сақтайды. Олардан иод,спирт,сірке қышқылы,жасунық,агар-агар алынады.
Мәтіннен түртіп алу арқылы кестені толтырады.
Білетін ақпа
Страницы: << < 65 | 66 | 67 | 68 | 69 > >>