а.
Эй маҡтана, эй маҡтана
Ҡанат остарыма тағып,
Яҡшы хәбәр килдем алып,
Яҙ башлана, яҙ башлана!
Ҡарғалар Европа һәм Азияла осрай. Улар бергәләшеп коллония менән баҡсаларҙа, парктарҙа, кеешгә яҡыныраҡ ерҙә оя ҡоралар. Ояларын 3-6 йомортҡа һалалар. 18-22 көндә бала сығаралар. Уларҙың файҙаһы. төрлө үләкһәләр, саранчалар, ҡарышлауыҡтар менән туҡланалар. Шулай итеп иген культураларын ҡотҡаралар.
Сыйырсыҡты халыҡ кеше көлдөрөүсе тип атай. Ул бесә булып мыяулай, тауыҡ булып ҡытҡылдай, баҡа булып баҡылдай, бала һымаҡ илай, һыҙғыра ала. Сыйырсыҡтар бөжәктәр, ҡорттар, ҡусҡарҙар менән туҡлана. Улар парлашып йәшәйҙәр, үҙ ояларына 35 тапҡырға тиклем осоп киләләр, йәҡни тәүлегенә 200-300 –гә тиклем бөжәкте юҡ итәләр.
Эй һайрай ҙа һуң был һабантурғай
Ҡарҙар бөткәнен дә көтөп тормай.
Һабансылар күңелен нурлай-нурлай,
Һай һайрай ҙа һуң был һабантурғай.
Кем генә яратмай икән һабан турғайҙарын. Улар осҡанда һәр саҡ һайрайҙар. Шул саҡта йылға шауы, ҡыңғырау сәскәләре тауыштары ишетелгәндәй була. Һабан турғайҙары баҫыуҙарҙа, яландарҙа, көтөүлектәрҙә бик күп бөжәктәрҙе, ҡый үләндәренең ояларын ҡороталар. Ояларын ерҙә яһайҙар, күсеүсе ҡоштарға инәләр.
Кәкүк Кәк-күк, тигән була, -
Еләк күп-күп, тигән була. -
Йәшел урман төпкөлөнә,
әйҙә үт-үт, - тигән була.
Кәкүк Кәк-күк, тигән була, -
Беҙгә йыш кил, тигән була. -
Саф һауалы урмандарҙа
Ял итә бел , - тигән була.
Кәкүк йәй буйына 270 меңдән ашыу ҡарышлауыҡ, май ҡуңыҙын юҡ итә. Йомортҡаһын теләшән ҡоштоң ояһына һалып китә, үҙе бала сығармай.
î
арарлы бөжәктәрҙе ҡыра.
Йыр Һандуғас
Ҡоштар кешеләрҙең иң ышаныслы ярҙамсылары. Ҡоштарға ҡарап кешелә һауаға осоу хыялы барлыҡҡа килгән, йырҙар тыуған. Улар – баҡсаларҙың иң матур биҙәге.
Страницы: << < 1 | 2 | 3 | 4 > >>