жарық көрген М. А. Теретьевтің «Грамматика турецкая, персидская, киргизская» деп аталатын кітабында қазақ тілі, оның дыбыс жүйесі мен грамматикалық құрылысы жайында азды- көпті ғана, қазақ тілінің қасиетін, мәнін т. б. ерекшеліктерін аша алиайтын мағлұмат берілген.
Ы. Алтынсариннің 1871 жылы Оринборда жарық көрген «Начальное руководство к обучению киргиз-русскому языку» атты еңбегі қазақтарға орыс тілі грамматикасын түсіндіретін ең бірінші оқу құралы ретінде зор қзмет атқарды. Қазақ тіл білімінің іргетасын қалаушы ғалым А. Байтұрсыновтың ағартушылық жолға құлшына кірісіп, сауаттылықты жою жолында қазақ тілін жан-жақты талдауына Ы. Алтынсариннің осы еңбегі де үлгі болған сияқты. Ташкентте, Орынборда, Алматыда жоғары орындарында профессор қызметін атқару. Қазақ тілі мен әдебиетін терең зерттеуге ғалымға мүмкіндік жасады, ұстаздық пен қоғамдық жұмыстарда жүріп, ол зерттеу жұмыстарын тоқтатпаған.
Пайдаланған әдебиеттер:
1. Терентьев М. «Грамматика турецкая, персидская, киргизская и узбекская». -Книга І, СПб. , 1875.
2. Радлов В. В. «Фонетика северных тюрксих языков» (Солтүстік түркі тілдерінің фонетикасы). Неміс тілінде жазылған. – Лейпциг, 1882.
3. Мелиоранский П. М. «Краткая грамматика казак-кингизского языка». Часть І. Фонетика и этимология. – СПб. , 1894.
4. Аралбаев Ж. А. «Қазақ тілі фонетикасының зерттелуі жайында»// Кітп: Фонетика казахского языка. – Алматы, 1969. – 27-42 б.
5. Байтұрсынов А. «Қазақ тілінің дыбыстары»// «Жаңа мектеп» журналы, 2; «Дыбыстардың жіктелуі». «Төте оқу» 1936, желтоқсан айы, 30; «Сөз үндістігі». «Төте оқу» 1937, 5 март, 7. (Байтұрсынов А. Шығармалары, Алматы, «Жазушы», 1989; «Қазақстан әйелдері», 4, 1989).
6. Бегалиев Ғ. «Әріп, дыбыс, буын». - Алматы, «Қазақстан» баспасы, 1935; «Сингорманизм деген не?»
Страницы: << < 4 | 5 | 6 | 7 > >>