,һ
2 қала ұяң қала. Бұл қалада әрдайым ұяң: б,в,г,ғ,д,ж,з. тұрыпты.
3 қала үнді алқабы өзінің қонақжайлығымен атақты жақсы көреді. Атап айтқанда дауысты У әрпінің келуіне қуанады.
Үнді: р,л,й,м,ң,н, (у)
"Аукцион" ойыны. Сұрақтар сатылады. Қораптың ішінен сұрақтарды алып, жауап береміз. Тобымызға ұпай санын қосамыз.
Сұрақ-жауап:
- Қазақ тілінде неше дыбыс, неше әріп бар? (40 дыбыс, 42 әріп)
- Дыбыстар нешеге бөлінеді? (дауысты және дауыссыз)
- Дауысты дыбыс нешеге бөлінеді? (жуан және жіңішке)
- Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? (қатаң, ұяң, үнді)
- Тасымал дегеніміз не?
- Буын дегеніміз не?
ІІ. Жаңа сабақ.
Бүгінгі сабағымызда "Дауыссыз дыбыстардың түрлерін" қайталаймыз. (бейнетаспа)
Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалатын дыбыстарды дауыссыз дыбыстар дейміз. Олар: б, в, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, п, р, с, т, ц,
ф, х, ч, ш, щ, һ (у). Қазақ тілінде барлығы 25 дауыссыз дыбыс бар. Щ - дыбыс емес, әріп. Ол щ созылыңқы (қос) ш дыбысының таңбасы.
Дауыссыз дыбыстардың ерекшелігі:
1. Дауыссыздарды айтқанда, өкпеден шыққан ауа әйтеуір бір кедергіге ұшырайды.
2. Дауыссыздарды айтқанда, үн бәсең, солғын болады.
3. Дауыссыз дыбыстар буын құрай алмайды.
4. Дауыссыз дыбыстарды айтқанда дауыс шымылдығы баяу дірілдейді.
Дауыссыз дыбыстарда үн болмайды немесе өте аз болады.
Салдырдан жасалған дауыссыз дыбыстарды қатаң дауыссыздар деп атаймыз. Қатаң дауыссыздар мыналар: п, ф, к, қ, т, с, ш, щ, х, ц, ч, һ.
Салдыр мен үннің қатысы арқылы жасалған, бірақ үннен салдыры басым дауыссыз дыбыстарды ұяң дауыссыздар деп атаймыз. Ұяң дауыссыздар мыналар:
б, в, г, ғ, д, з, ж.
Үн мен салдырдың қатысынан жасалып, бірақ салдырд
Страницы: << < 1 | 2 | 3 | 4 > >>