ен өнер іздемейді. Осы қолындағы аз - мұзына мақтанып, осы да болады деп, баяғы қазақтың талапсыздығына тартып, жатып алады.
Адамның адамшылығы істі бастағандығынан білінеді, қалайша бітіргендігінен емес;
Егер ісім өнсін десең, ретін тап;
Қайратсыз ашу - тұл,
Тұрлаусыз ғашық - тұл,
Шәкіртсіз ғалым - тұл Бүгінгі елімізде жасалып жатқан ұлы істердің нәтижелі болуына ең қажетті нәрсе -- Сенім. Елге деген сатқындық ең алдымен оның болашағына сенбеуден басталады.
Екінші - ерінбей істей беру керек қой. Бір - екі қара тапса, малға бөге қалған кісімсіп, "маған мал жоқ па?" дегендей қылып, еріншектік, салдау - салғырттыққа, кербездікке салынады.
Ерінбей еңбектеп жылан да шығады,
Екпіндеп ұшып қыран да шығады;
Жікшіл ел жетпей мақтайды,
Желөкпелер шын деп ойлайды; Тоқ тіленші - адам сайтаны,
Харекетсіз - сопы монтаны;
Хикмет сөздер өзімшіл наданға айтқанда, көңіл уанғаны да болады, өшкені де болады.
Өзгеше тарихи жағдайда өмір сүрген қазақ халқына бұдан әрі бұрынғыша тіршілік етуге болмайтынын, заман талабына сай еңбек етіп, кәсіпті, сауданы меңгеру керектігін де бірінші айтқан Абай.
Үшінші - "дарқансың ғой, өнерлісің ғой, шырағым", немесе "ағеке, нең кетеді, осы ғанамды істеп бер!" дегенде "маған да біреу жалынарлыққа жеткен екенмін" деп мақтанып кетіп, пайдасыз алдауға, қу тілге алданып, өзінің уақытын өткізеді. Және анаған дүниенің қызығы алдауды білген дегізіп, көңілін де мақтандырып кетеді. Бақпен асқан патшадан
Мимен асқан қара артық;
Сақалын сатқан кәріден
Еңбегін сатқан бала артық; Бағың өскенше тілеуіңді ел де тілейді, өзің де тілейсің, бағың өскен соң - өзің ғана тілейсің; Қуанбақтық пен бақ - мастықтың үлкені;
Адам баласын заман өсіреді, кім
Страницы: << < 2 | 3 | 4 | 5 | 6 > >>