Зат есім - конспект для урока

Сабақтың мақсаты: зат есімнің сөйлеу процесінде ерекше орын алатынын ұғындыру; зат есімнің сөз табы ретінде атқаратын рөлі мен мәнін ашу.
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасын тексеру.
Сөз таптары туралы алған білімдері тексеріледі.
Жаңа сабақты түсіндіру.
Бір мәтінді ұсынып, зат есімдерсіз оқып көру тапсырылады. Тапсырманы оқу барысында оқушылар зат есімдерсіз мәтін мазмұнын түсіну мүмкін еместігін, өйткені кез келген сөйлем құрамында міндетті түрде зат есім сөз болатынын аңғарады. Осылай зат есімнің тіліміздегі ең жиі қолданылатын сөз табы екенін, оның сөйлеу процесінде ерекше орын алатынын байқатқан жөн. Осы уақытқа дейін кім? не? деген сұрақтарға жауап беретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздер деп атап келсе, осы сабақтан бастап, зат есім деп атайтын болады.
Оқулықта берілген жаттығуларды орындау арқылы зат есімнің сөз табы ретіндегі мәні ашыла түседі. Жаттығуларды орындау барысында зат есім сөздеріне сұрақтар қояды, кім? деген сұрақтың адамға, қалған зат есімдерге не? деген сұрақ қойылатынын, зат есімнің жекеше, көпше түрлерін еске түсіреді, сөйлем ішінен зат есімдерді табады.