амасыз етеді. Газ алмасу өкпе кылтамырлары үстімен жанасқан ауа көпіршіктері бетінде өтеді. Қылтамыр және ауа көпіршігі, яғни екі мембраналық бет біртұтас қызмет аткаратын құрылымды түзеді. Оны ауа көпіршігі қылтамыр мембранасы деп атай-ды. 300 миллиард кылтамьгрларда 60-90 мл қан болады, олардың жалпы беті -- 65-75 м2 . қылтамырларда айдалған қан жұқа, қалындығы 0,01 мм жылжымалы перде тәрізді леді. Сондықтан газдардын қысымының айырмашылығы аз болған жағдайда да мембрананын екі жағында газдардың теле-теңдігі камтамасыз етіледі. Ауа құрамында -- 21 оттек, 0,03 көміркышкыл газы, 79 азот және аз мөлшерде су буы мен инертті газдар болады. Тыныс шығарғандағы ауа атмосфера ауасынан өзгеше. Мұнда -- 16 оттек, 4 көміркышкыл газы бар. Су буының мөлшері жоғары. Өкпедегі газ алмасу оттек пен көміркышкыл газдарының қанық-пасының айырмашылығына негізделеді.
Оттектін қаныкпасы өкпедегі көпіршіктердін көктамыр қылтамырларындағы көмірқышкыл газына қарағанда едәуір жоғары. Сондықтан өкпе көпіршіктерінен оттек қылтамырлар қабырғасы арқылы қанның құрамына өтеді. Одан соң эритроцит құрамындағы гемоглобинмен қосылып, оның тұрақсыз оксидін, яғни оксигемоглобин түзеді. Ұлпада қызылтамыр қаны кызылтамырлар арқылы газ алмасуын жүргізеді, Ұлпада О2 қызылтамыр қанына қарағанда едәуір төмен. Сондықтан оттек қызылтамыр қанынан ұлпаға етеді. СО2 қанықпасы, қызылтамыр қанына қараганда ұлпада жоғары, Кіші канайналым шенберімен өкпеге келген көктамыр қанында СО2 каныкпасы өкпе көпіршіктеріндегі ауаның құрамына қарағанда жоғары. Бұл СО2 көктамыр қанынан ауа көпіршігіне өтуіне себепіні болады.
Газ алмасу дегеніміз -- оттектің немесе көміркышкыл газының қысымы жоғары орталықтан қысымы темен орталыкка өтуі.
Ағзада тыныс алу үздіксіз жүріп отырады. Адам 1 минутта 15-18 рет тыныс алып, дем ш
Страницы: << < 6 | 7 | 8 | 9 > >>