тен тұратын жүйе. Математикалық маятник- ауытқу бұрышына тәуелді күштердің әсерінен тербеліп отырады. Денеге әсер етуші (сурет 10) екі күштің геометриялық қосындысының модулі тең, кез келген уақыт мезгіліндегі күш
теңдеуімен өзгеріп отырады.
Маятниктің жиілігі , периоды тең. Маятниктің периоды жіптің ұзындығына тәуелді:Егер жүйе инерциалды санақ жүйесімен салыстырғанда үдеумен қозғалса , тербеліс периоды өзгереді.
Жүйе үдеумен жоғары қозғалатын болса, ,
төмен қозғалса өрнегімен анықталады.
Ескерту: жоғарыдағы тұжырым циклдік жиілікке де тиісті. Жоғары қозғалғанда , төмен қозғалғанда тең.
Жүйе -горизонталь жазықтық бойымен үдеумен қозғалса, период
Т2PIlg2a2өрнегімен анықталады.
Серіппелі маятник:
Қатаңдығы к серіппеге, массасы m жүк ілінген тербелмелі жүйе- серіппелі маятник деп аталады .
Циклдік жиілігі , периоды тең. Серіппелі маятник периоды, қозғалысқа тәуелді емес.
Эксперименттік тапсырма.
Мұғалім іс-әрекеті: Оқушыларды екі топқа бөліп, әр топқа математикалық және серіппелі маятниктерді береді.
Оқушының іс-әрекеті:Ұзын жіпке массалары әр түрлі жүктерді іліп, тербеліс периодын анықтау; ұзын жіпке жүкті іліп, оны әртүрлі бұрыштармен ауытқығандағы тербеліс периодын анықтау; ұзын және қысқа жіпке ілінген шардың тербеліс периодын анықтау
Оқушының іс-әрекеті: Тапсырмаларды орындайды (кесте, тест және шығармашылық тапсырмалар)
Тапсырма: Есептер шығару
Мұғалім іс-әрекеті: Оқушыларға есептер жазылған үлестірмені таратады.
Оқушының іс-әрекеті: Есептер шығаруды орындайды.
1. Ұзындығы 99,5см математикалық маятник минутына 30 тербеліс жасайды. Еркін түсу үдеуін табыңдар.
2. Екі математикалық маятниктің периодтарының қатынасы 3/2 болса, онда бірінші маятниктің ұзындығы екіншісінен
Страницы: << < 1 | 2 | 3 | 4 | 5 > >>