Дәстүрлі ши тоқу өнерінің гобелен өнерімен сабақтастығы
Ши тоқу өнері сонау ерте заманнан бері қазақ халқының төл өнері болып келеді. Күнделікті тұрмыс пен шаруашылық қажетін өтеп келеді. Қазіргі таңда да өз мәнін жоғалтқан жоқ.
Гобелен көркем шығармашылық туындысы жатады. Пайда болуы ХХ ғасырдан басталған. Бірақ аз ғана уақыттың ішінде бүкіл дүние жүзіне тарап, әлемдік өнерге айналды.
Байырғы қазақ халқының дәстүрлі ши тоқу өнері ерте кезде дамығанымен, әлемдік өнер көшіне жаңадан қосылып келеді.
Ұлттың дәстүрлі ши тоқу өнері гобелен өнерімен тоғысып, гобелен өнерінің ерекше бір түріне айналды.
Ши тоқу өнері көшпелі және жартылай отырықшылықта тіршілік еткен Орта Азия халықтарына көне заманнан белгілі. Күнделікті тұрмыс пен шаруашылық қажетіне тоқылған ши қазіргі уақытта да кеңінен пайдаланып келеді.
Гобелен өнері Франция, Италия, Испания, Германия елдерінде жақсы дамыған. Кейінірек ол Прибалтика, Кавказ, Ресейде кең өріс алды. Гобелен көркем шығармашылық туындыға жатады. Гобелен өнерінің қазақ қол өнеріне қадам басуы 1970 жылдардан басталады.
Ши – астық тұқымдасына жататын өсімдік. Биіктігі 50-250 см , сабағы көк, тік өседі. Маусым, шілде айында гүлдейді. Сабағынан ши тоқылады. Ши бұйымдары сырт көрінісіне қарай : ақ ши, ораулы ши, шым ши деп үш топқа бөлінеді. Қазақ халқы арасында осы түрлерінің әрқайсысы орны- орнымен қолданылады. Қабығынан тазартылған ақ шиді көбіне құрт, ірімшік т. б . жаю үшін қолданған. Түсті жүнмен немесе жібекпен оралған шым ши киіз үйдің сәнді жиһазы болған. Ал оның бойы тұтас оралмай әр жерінен оралатын шиді орама ши немесе ораулы ши деп атаған. Шым шидің кейде «жез ши» деп те атаған.
Шым ши тоқу қазақтың қол өнер саласында ерекше бір түрі. Өрнектеп ши тоқуда халық шеберлерінің көркемдік талға
Страницы: 1 | 2 | 3 > >>