Дауыссыз дыбыстар

быс пен сө?з мағ?ыналарының? арақ?атынасы.
Ә?рбір оқ?ушығ?а сұ?рақ? жазылғ?ан бетшелер таратылады. Мә?селен, Балалар мектепке келді. (Сө?йлем қ?ұ?рамындағ?ы дауыстылардың? астын бір, дауыссыздардың? астын екі сыз). Мерей, батыр, сә?н сө?здеріндегі дауыссыз дыбыстарды ү?лгі бойынша талда. Ү?лгі: м – ү?нді т. б.

ІІІ. Жаң?а сабақ?ты тү?сіндіру.
Ө?кпеден шық?қ?ан ауаның? кедергіге ұ?шырап шығ?уынан жасалатын дыбыстарды дауыссыз дыбыстар дейміз. Дауыссыз дыбыстар мыналар:
б,в,г,ғ?,д,ж,з,й,к,қ?,л,м,н,ң?,п,р,с,т,ф,х,ц,ч,ш,щ,һ?, (у).
Дауыссыз дыбыстарды айтқ?анда, ө?кпеден шық?қ?ан ауа сө?йлеу мү?шелеріне соқ?тығ?ып, салдыр пайда болады. Сондық?тан дауыссыз дыбыстарда ү?н болмайды немесе ө?те аз болады.
Дауыссыз дыбыстардың? тү?рлері
Дауыссыздар салдыр мен ү?ннің? қ?атысына қ?арай қ?атаң?, ұ?яң?,ү?нді болып ү?ш топқ?а бө?лінеді. Салдырдан жасалғ?ан дауыссыз дыбыстарды қ?атаң? дауыссыздар деп атаймыз. Қ?атаң? дауыссыздар мыналар: п,ф,к,қ?,т,с,ш,щ,х,ц,ч,һ?.
Салдыр мен ү?ннің? қ?атысы арқ?ылы жасалғ?ан, бірақ? ү?ннен салдыры басым дауыссыз дыбыстарды ұ?яң? дауыссыздар деп атаймыз. Ұ?яң? дауыссыздар мыналар: б,в,г,ғ?,д,ж,з.
Ү?н мен салдырдың? қ?атысынан жасалып, бірақ? салдырдан ү?н басым болатын дауыссыз дыбыстарды ү?нді дыбыстар деп атаймыз. Ү?нді дауыссыздар мыналар: р,л,й,у,м,н,ң?.

Дидактикалық? ойын: «Кім тапқ?ыр?» Ойынның? шарты:
Басқ?ы жә?не соң?ғ?ы дыбыстары бірдей, қ?ай жағ?ынан оқ?ысаң? да бірдей сө?здерді табу. Ү?лгі: қ?азақ?, мақ?ам, тарат, қ?ырық?, ана, ата, т. б.
Жомарт сө?зінің? қ?ұ?рамындағ?ы дыбыстардан мағ?ыналы сө?здер қ?ұ?раң?дар. Ү?лгі: тор, жат, арт, т. б.
264 – жаттығ?у. Тү?сініп оқ?ың?дар. Мә?тінді кө?шіріп, қ?атаң? дауыссыздардың? астын бір, ұ?яң? дауыссыздардың? астын екі, ү?нді дауы