Axborotlarni kodlash

borotlar atrof-muhitga (shu jumladan insonga ham) uzluksiz tasir etuvchi energetik signallardir.
Tabiatda bu signallarning ikkita aynan bir xil kombi-natsiyasi uchramaydi. Biz ikkita aynan bir xil tovush hatto bir daraxtda ikkita aynan bir xil yaproq uchratmaymiz. Ammo buning teskarisi, yani bir xil shaklga ega bolib, turli mazmun kasb etadigan holat ham mavjud. Masalan, bitta nota qogozda bitta yagona belgi bilan ifodalansada, u turli musiqa asboblarida (gijjak yoki nayda) ijro etilganda, uning farqini darhol sezamiz.
Takidlash lozimki, analog axborotlarni qayta ishlash uchun ularning biror davrdagi holatini ajratib olishimiz va tahlil qilishimiz lozim. Buning uchun esa bu axborotni boshqacha shaklga otkazishimiz lozim. Bunda turli belgilardan foydalanamiz. Har-xil ranglarni turli raqamlar bilan, tovushlarni esa notalar bilan belgilab, analog axborotni raqamli axborotga aylantirishimiz mumkin.
Inson tomonidan yaratilgan qurilmalar ichida analog axborotlar bilan ishlaydiganlari ham, raqamli axborotlar bilan ishlaydiganlari ham mavjud.
Analog qurilmalarga televizor, telefon, raqamli qurilmalarga shaxsiy kompyuterni misol qilish mumkin. Hozir raqamli televizor va raqamli telefonlar hayotimizdan keng orin olmoqda.
Biz axborotlarni turh-tuman signallar holatida qabul qilamiz. Signallarning turli-tumanligi axborotlarni qayta ishlash jarayonini murakkablashtiradi. Shuning uchun ham axborotlarni toplash, saqlash, qayta ishlashni osonlashtirish maqsadida ular bir xil shaklga keltiriladi. Yani, axborot aniq bir qoidalar asosida qayta ishlash uchun qulay bolgan belgilar bilan almashtiriladi. Bu jarayon axborotni kodlash (shifrlash) deyiladi. Axborotlarni kodlash faqat qayta ishlash qulay bolishi uchun emas, balki insoniyat tomonidan axborotni mahfiy saqla