Антоним

onota - атау дегенді білдіреді. Ендеше сіздер мысалдарға сүйене отырып қандай қорытындыға келдіңдер?
- Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы болып келетін сөздерді антонимдер деп атаймыз.
-Балалар, антоним мен жұрнақ арқылы жасалатын болымды, болымсыздық мағыналар бірдей емес. Оларды былайша салыстырып көруге болады.
Тақтаға жазылған мақал-мәтелдерді оқып, антонимдер мен болымды, болымсыздық мәндегі сөздерді табамыз.
АнтонимдерБолымды, болымсыздық мағыналар
1. Күштімен алысқан әлсіз өз қолын сындырады. (Сәйф Сарайи). Піл күшті,
Піл күшті емес, тіл күшті.
2. Жаман сөз жылатады,
Жақсы сөз жұбатады. Көп сөйлеген қалайда жақсы емес. (Құтып)
3. Білімді – алтын көзі ашылатын,
Надан жан – қара бақыр шашылатын. (Йүгінеки) Білімді білімсіздің мыңын жеңер. (Йүгінеки)

Антонимдер ойды әсерлі, бейнелі түрде жеткізудің ең оңтайлы құралы. Мәселен, ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан мақал-мәтелдердің, жұмбақтардың құрамында антонимдер жарыса қолданылады.
1- топ тапсырмасы:
Мағыналық жағынан бір-біріне қарама-қарсы болып келетін тұрақты тіркестерді ойлап жазу.
Ит арқасы қиянда – таяқ тастам жер. т. б.
2-топ тапсырмасы:
Құрамында антоним сөздер кездесетін мақал-мәтелдер, жұмбақ, жаңылтпаштар ойлап жаз және мағынасына, жасалу жолына назар аударыңдар.
Мақалдар.
Жіптің ұзыны, сөздің қысқасы жақсы.
Дұшпан күлдіріп айтады,


z



È
Ê


2
l
ˆ
h4
gd4
$ h4
h(
$ h4
h4
h4
摧㒢
摧漫ÎДос жылатып айтады.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен.
Жаңылтпаштар.
Ақ тайлақ ақ па?
Қара тайлақ ақ па?
Күн бе, түн бе,
Пілге мінбе.
Екеуінің жасы шамалас,
Бірінің шашы – қара шаш,
Екіншісінің