уымы үшін Ата Заңы болатын. Мемлекеттегі барлық істер осымен өлшеніп, осымен бағамдалды, "Әдетке"бүгінге дейін ұлттық болмысымызға тән болып келген барлық әдет -- ғұрыптар тән болды.
XVI ғасырда әдет -- ғұрыптарды Қасым хан тұңғыш жүйелеп,
жинақтауға және жетілдіруге тырысып бес Жарғыны тұжырымдап берді. Олар:
1. Мүлік заңы .
2. Қылмыс заңы .
3. Әскери заңы.
4. Елшілік жоралары.
5. Жұртшылық заңы .
Есім хан "Қасым салған қасқа жолды" заман рухына сай тәптіштеп, жаңадан төрт тұғырды дүниеге келтірді:
1-сі: Хан болсын, ханға лайық Заң болсын .
2-сі: Батыр болсын, жорық жолы мақұл болсын .
З-сі: Абыз болсын, абыз сайлау парыз болсын.
4-сі: Би болсын, би түсетін үй болсын .
Заң болып Қасымханның қасқа жолы,
Құп алып қазақ қостады оны.
Шыққанда ескі жолы Есім ханның,
Өрбітпей отаршылық тастады оны .
Әз Тәуке хан өз замандастары -- Төле, Қазыбек,Әйтеке, Құттыбай және Әнет баба секілді білікті билермен ақылдаса отырып "Жеті жарғы" атты Заңдар топтамасын шығарды.
.
Жеті жарғыдағы мәселелер былай топтасты:
1 бап -- Мемлекттік мәселелеріне байланысты.
2 бап- Әскери іс мәселелеріне байланысты .
3 бап- Шаруашылық іс мәселелеріне байланысты .
4 бап -- Қылмыстық іс мәселелеріне байланысты .
5 бап- Діни мәселелеріне байланысты.
6 бап -- Жұртшылық мәселелеріне байланысты.
7 бап -- Отбасы және неке мәселелеріне байланысты .
Осы "Жеті жарғы" заңдары XX ғасыр басына дейін өз күшін сақтады.
Кеңестік дәуірде Қазақстанда қабылданған 1937 жылы және 1978ж Конституциялары болды.
2тарихшы:
Адамзат баласының ,әр мемлекеттің негізгі заңы болуы шарт. Ол заңның барлық
Страницы: << < 1 | 2 | 3 | 4 | 5 > >>